Year 7 Immunisation for Tetanus, Diphtheria and Whooping Cough (Pertussis) (BOOSTRIX™ Vaccine) - Samoan version - HE2331

Reviewed
January 2022
This resource relates to the following topics:

Tuipuipui Tausaga 7. Web-only information in Sāmoan for parents and guardians, which explains about immunisation of Year 7 students to boost their protection against tetanus, diphtheria and whooping cough (pertussis). NOTE: Parents and guardians will also need HE1312, the full consent form (English only).

Download resource

Download PDF

Details

Reviewed
January 2022
Updated
January 2022
Format
Leaflet A4
Type
PDF download
HE code
HE2331
Language
Samoan

The full resource:

Tuipuipui

Tausaga 7

Boostrix – o se tuipuipui e puipuia atili ai lou alo mai le tetanus, diphtheria ma le whooping cough (pertussis)

Pepa o le Maliega a Mātua

Faamolemole saini ma toe faafoi le pepa i le aoga.

O tamaiti aoga uma o le tausaga 7 e maua le avanoa e fai ai tuipuipui i le
aoga ma e leai se tupe e totogi e fai ai ma o tui e faamalosia atili ai puipuiga
mai le tetanus, diphtheria ma le whooping cough (pertussis). E masani foi ona ta'ua le tuipuipui lea o le Boostrix, tuipuipui mo tamaiti 11 tausaga le matutua ma le Tdap.

E aogā faamatalaga o tusia i le itulau o sosoo ai e fai ai sau filifiliga pe tatau ona fai tuipuipui a lou alo i le aoga.

Faamolemole faitau lelei faamatalaga o ta'ua i lalo ma talanoa faatasi ma lou alo. A maua loa se tonu, faamolemole saini le vaega o le laupepa e mafai ona sasae ese ma toe faafoi mai i le aoga.

O ā faama'i?

Tetanus

O le tetanus o se faama'i e mafai ona sao i totonu o le tino mai se lavea po o se ma'osia. E faaosofia ai le malō ma le mase'o maso. E ono aafia ai maso o mānava ai.

Diphtheria

O le diphtheria e aafia ai le faaī, ma faafaigata ai ona mānava ma folo. E ono aafia ai foi musele, maso, fatu ma le pa'u.

Whooping cough (pertussis)

E faaleagaina e le faama'i lea ala ea o mānava ai. O tamaiti ua aafia ai e mafai ona faasuati ma faafaigata ona mānava pe a fetalei. E faalogoina ai le leo e pei o se ‘vivini’ pe a taumafai e mānava i le va o tale.

O le ā le tuipuipui?

O tausaga 7 (10 i le 12 tausaga le matutua), e maua le avanoa e fai FUA ai tuipuipui e puipuia ai mai le tetanus, diphtheria ma le whooping cough. E faaigoa le tuipuipui o le Boostrix.

I totonu o Niu Sila, e tuuina atu le tuipuipui i pepe (i le atoa ai o le ono vaiaso, tolu ma le lima masina o le matua) ma fanau laiti (fa tausaga le matutua) e puipuia ai mai le tetanus, diphtheria ma le whooping cough. A o faasolo ina matutua le fanau, e faapena
ona te'a le malosi o le puipuiga lenei, o le mafuaaga lea e tatau ai i tamaiti aoga tausaga 7 ona faia le tuipuipui o le Boostrix e faamalosia atili ai puipuiga mai faama'i nei e tolu.

E faapefea ona gaioia le tuipuipui?

E mafai e tuipuipui ona gaosia le malosi o le tino lava e puipuia ai mai faama'i nei e tolu.

Aisea e faia ai le tuipuipui?

E mafai e le booster ona taofia le faaitiitia o le malosi (tuuitiitia le aogā) e tupu a o faasolo ina matua lou alo i le mae‘a ai ona fai o lana tuipuipui a o lei atoa le 5 o ona tausaga. E aogā le tuipuipui e puipuia ai mai le lipi ma le ‘ona pe a avea ma tagata matua mo le umi e 30 tausaga pe umi atu foi, ae e ono moomia le faia o se tui o le booster pe afai ua faamanu‘alia i se tulaga e ono faigofie ai le maua o se ‘ona pe a mavae le 10 tausaga talu ona uma ona fai le booster lea. E faasolo ina uma le malosi o puipuiga mai le tale vivini (tuuitiitia) pe a mavae le 5 tausaga.

E faapefea ona fai le tuipuipui?

E tasi le tui e fai i le pito i luga o le ogalima.

O le ā le mea e tupu pe a uma ona fai le tui?

Aafiaga e ono tupu

E pei lava o isi tuipuipui uma, e ono faalogoina e lou alo le tiga i le lima, mūmū, tiga ma fula le itu o le lima na tui. E mafai ona atoa le aso pe sili atu o maua ai i aafiaga taatele nei.

O isi aafiaga e ono tupu e aofia ai:

  • mūmū, fula, se patu malō, tiga, totolia po o le mageso i le itu na tui, po se pata i le pa'u
  • o se fiva (faalogoina le vevela)
  • lē manogi le fia 'ai, faafaufau (faalogoina le ma'i), faasuati
  • faama'imaia (faalogoina ua lē malosi, ma le tiga).

Aafiaga ogaoga e seāseā tupu

Ua faailoa mai suesuega e seāseā ona tupu aafiaga e faaletonu ai.

E iai tulaga e seāseā ona fesootai ai le tuipuipui ma se faaletonu i neura o le ogalima (brachial plexus neuropathy).

E iai aafiaga ogaoga e ilitata ai le tino e ta'ua o le anaphylaxis ma e seāseā tele ona tupu, ma e masani ona tupu i nai minute ua te'a talu ona uma ona fai le tuipuipui. Ua aoaoina le tausimai faasoifua maloloina ia mafai ona ia taulimaina se aafiaga e tupu.

E vaavaai e le tausimai faasoifua maloloina lou alo mo le 20 minute i le uma ai ona fai
o le tuipuipui. O faiga masani lava lea i le uma ai ona fai o soo se tuipuipui. O le a tuuina atu e le tausimai i lou alo se pepa o tusia ai po o fea (lima agavale po o le taumatau) tonu na fai ai le tui. 

Fia fesili i se mataupu ma le lipotia o ni atugaluga

Faafesootai lau fomai faaleaiga, tausimai po o le tausimai faasoifua maloloina lautele pe a iai se atugaluga i se faaletonu i lou alo i le uma ai ona fai se tuipuipui.

E tāua le lipotia o se aafiaga e lei mafaufauina i le uma ai ona fai o se tuipuipui i lau fomai faaleaiga, tausimai po o se tausimai faasoifua maloloina lautele. Afai e te lē o mautinoa pe fesootai se āuga i se tuipuipui, faatalanoa le tulaga lea ma lau fomai faaleaiga po o le tausimai.

E tatau i sui o le soifua maloloina ona lipotia aafiaga na tupu i le uma ai ona fai o tuipuipui i le Centre for Adverse Reactions Monitoring (CARM). E mafai foi ona e lipotia tulaga nei i le imeli mo le CARM i le carmnz@otago.ac.nz po o le faatumu o
faamatalaga i luga o le initaneti i le upegatafailagi a le CARM: http://www.otago.ac.nz/carm

Mo nisi faamatalaga i le tuipuipui, tagai i le Summary Consumer Medicine Information i le itulau i tua, pe vili le Immunisation Advisory Centre (IMAC) i le 0800 IMMUNE (0800 466 863). 

O fea ou te maua ai nisi faamatalaga?

Faafesootai le tausimai faasoifua maloloina lautele pe a e fia maua nisi faamatalaga mo le faatumu ai o faamatalaga i le Pepa o le Maliega mo Mātua po o le fia maua o faamatalaga nei i se isi gagana.

Aotelega o Faamatalaga i Fualaau o Faaaogā e Tagata

O le Boostrix o se tuipuipui e faaaogā mo tui e toe faamalosia atili ai mai faama'i o le tetanus, diphtheria ma le whooping cough (pertussis). O isi taimi e ta'ua ai le tuipuipui o le Boostrix o le Tdap (tetanus/diphtheria/acellular pertussis).

O mea o ola o gaosia ai le Boostrix o siama e lē pesia o le tetanus ma le diphtheria faatasi ai ma polotini ua uma ona faamamāina mai le siama o le pertussis. E lē mafai i le tuipuipui ona faatupu ai le maua o faama'i nei.

O tui taitasi e 0.5 ml o le Boostrix o aofia ai le 2.5Lf unite o le diphtheria toxoid, 5Lf unite o le tetanus toxoid ma le pertussis antigens: 8 micrograms (mcg) o le pertussis toxoid, 8 mcg o le filamentous haemagglutinin ma le 2.5 mcg o le pertactin.

O tui taitasi e 0.5 ml e maua ai si tama‘i aluminium (o le aluminium hydroxide ma le aluminium phosphate), sodium chloride ma le vai. O mea ia e gaosia ai le tui ma e masani ona faaaogā i isi fualaau ma tuipuipui.

E lē tatau ona fai se tuipuipui a lou alo pe afai e ilitata le tino i le Boostrix po o se isi lava mea o gaosia ai.

E mafai ona fai le tuipuipui a lou alo i se isi taimi pe afai ua faalogoina i le taimi nei se ilitata ogaoga ona o le vevela o le tino. Talanoa muamua i lau fomai faaleaiga po o se tausimai.

E lē tatau ona fai se tuipuipui a lou o le Boostrix pe afai o:

  • iai se faaletonu i le fegasoloaiga o le toto po o faaletonu i le gaioiga atoa o le tino i le mae'a ai ona fai o tuipuipui e puipuia ai mai le diphtheria ma/po o le tetanus
  • na feagai ma tulaga na mu/ma'i i le fai'ai, na aliae i totonu o aso e 7 talu ona uma se tuipuipui na fai o le whooping cough (pertussis)
  • feagai ma se faaletonu i le fai'ai e lē faatuatuaina.

O aafiaga taatele e aofia ai se ilitata o le itu o le tino na fai ai le tui, e pei o le tiga, mūmū, fula po o le totolia, ma le faama'ima'i (fiva, faafaufau ma le tiga).

O isi aafiaga, e pei o le ilitata o le tino, ma e ono seāseā ona tupu. E maua le lisi atoa o aafiaga e ono tupu i le Consumer Medicine Information and Datasheet o faamauina e le Medsafe: www.medsafe.govt.nz

Afai o i ai se tulaga ua ese ai le faalogo po o āuga ogaoga i le uma ai ona fai o le Boostrix, faamolemole faafesootai vave loa lau fomai po o le auaunaga faasoifua maloloina.

Afai o maua lou alo i nisi o tulaga o ta'ua i lalo, faamolemole faatalanoa tuipuipui ma lau fomai faaleaiga, tausimai, po o le tausimai faasoifua maloloina lautele a o le tuuina atu se maliega e tui ai:

  • faaletonu fegasoloaiga o le toto
  • se faama'i e faaletonu ai le malosi o le tino (mo se faataitaiga ua maua lou alo i le HIV)
  • se faama'i o le fai'ai po o se faama'i i le fai'ai o faatonutonu ai gaioiga atoa o le tino, e pei o le ma'imaliu po o le fai ma oso le lili (tafiti/lili pe a maualuga le fiva)
  • ilitata le tino i soo se fualaau po o mea, e pei o vailanu, meaai ma mea e faaumiumi ai le aogā o meaai
  • sa tigaina muamua i se tulaga na ilitata ai le tino i le uma ai ona fai o se isi tuipuipui o aofia ai le tetanus, diphtheria ma/po o le pertussis
  • o faaaogā isi fualaau po o tuipuipui
  • e lei faia muamua se tuipuipui mo le tetanus, diphtheria po o le pertussis pe e lei uma ona fai tuipuipui atoa mo le tetanus ma le diphtheria.

O le Boostrix o se fualaau e faatonuina e le fomai. E iai aogā ma aafiaga o fualaau. Talanoa i lau fomai faaleaiga, tausimai, po o le tausimai faasoifua maloloina lautele e te iloa ai le aogā ma aafiaga o le tuipuipui lenei.

E maua faamatalaga atoa mo tagata o faaaogāina auaunaga i le Medsafe: www.medsafe.govt.nz

O au aiatatau

E faatatau le Code of Health and Disability Services Consumers’ Rights i auaunaga faasoifua maloloina ma manaoga faapitoa. Mo nisi faamatalaga, tagai i le  www.hdc.org.nz pe vili le 0800 555 050.

Tulaga e lē faalauaiteleina

E ono faailoa mai e aoga nisi o faamatalaga e pei o igoa o tamaiti aoga, numera potuaoga, aso fanau, tuatusi ma le ituaiga tagatanuu. O tulaga nei e tatau i le aoga ona faailoa muamua atu ia te oe. O faamatalaga nei, faatasi ai ma faamatalaga e te faailoa i le pepa o le maliega a le aoga, e faaaogā i le faatinoga o tuipuipui ua matou faapolokalameina.

O faamatalaga mai le pepa o le maliega ma faamatalaga o tuipuipui taitasi na faailoa pe na teena o tulaga nei e faamauina i le faiga o puleaina ai faamatalaga o tagata gasegase o umia e le district health board ma o isi faamatalaga e faamauina i le National Immunisation Register.

E faaaogā e district health boards faiga o puleaina ai faamatalaga o tagata gasegase mo le faamauina o faamatalaga tau soifua maloloina. O le National Immunisation Register o le faiga aoao o faamauina ai faamaumauga, ma e umia e le Matagaluega o Soifua Maloloina. O lo o lesitala ai tuipuipui na faia i tamaiti ma tagata i Niu Sila o faapitoa lava polokalame o tuipuipui o auai ai.

O faamatalaga o faamauina i le pepa o le maliega, ma le faiga o puleaina ai faamatalaga o tagata gasegase ma le National Immunisation Register o faamatalaga o puipuia e le Health Information Privacy Code. Na o sui o le soifua maloloina ua faatagaina aloaia e mafai ona latou vaai, faaaogā, pe suia faamatalaga nei. Ae e mafai ona e vaai i faamatalaga o faamauina mo lou alo ma faia ni faasa'oga. Afai e te fia vaai i faamatalaga mo lou alo, faafesootai lau tausimai faasoifua maloloina lautele po o le fomai po o le auaunaga faasoifua maloloina.

E faaaogā e tausimai faasoifua maloloina lautele faamatalaga o faamauina i le pepa o le maliega, ma le faiga o puleaina ai faamatalaga o tagata gasegase ma le National Immunisation Register:

  • e faafesootai ai lau fomai po o le auaunaga faasoifua maloloina pe a fia moomia ona siaki tulaga o tuipuipui a lou alo na fai
  • pe afai o iai ni atugaluga i le soifua maloloina a lou alo
  • e faailoa ai i le aoga tulaga o le faia po o le lei faia o tuipuipui a lou alo
  • e iloilo ai le polokalame o faia mo tuipuipui ma fuafua ai polokalame i le lumanai, po o le
  • faasino o lou alo i le fomai faaleaiga po o le tausimai mo le faia o tuipuipui pe afai na misi ona auai i le aoga.

O faamatalaga e lē iloa ai tagata taitoatasi e ono faaaogā lea mo suesuega po o le fuafuaina ai o auaunaga fou.

Mo nisi faamatalaga i tulaga o faasoaina ai le lola o tamaiti aoga ua faaulufaleina, tulaga e lē faalauaiteleina ma le faaaogāina o faamatalaga, silasila i le taiala faavae i tulaga e lē faalauaiteleina ua saunia e district health boards. Afai o iai se fesili i tulaga e lē faalauaiteleina, e mafai ona e imeli le enquiries@privacy.org.nz pe faafesootai le Privacy Commissioner i le telefoni vili fua 0800 803 909.

Numera e faafesootai ai Tausimai Faasoifua Maloloina Lautele:

 

E maua le pepa lenei i le www.healthed.govt.nz po o se auaunaga faatagaina aloaina a lau district health board.
Toe teuteu Ianuari 2022 | Gagana | Code HE2331. Translated from the English revised November 2021.