Te mana o te manaakitanga: Te tiaki i te pēpē tangitangi Power to Protect: Coping with a crying baby - te reo Māori version - HE2461
This resource in te reo Māori is for health professionals to use with parents and caregivers. It talks about the reasons why a baby may cry, gives tips for how to cope, and explains the damage that can be caused by shaking a baby.
The full resource:
Te mana o te manaakitanga: Te tiaki i te pēpē tangitangi
I ētahi wā, he uaua te tiaki pēpē. Ahakoa te nui o ngā wā tino pārekareka, he wā anō ka awangawanga koe he aha ngā painga mō tō pēpē. Ko tētahi wā tino uaua kia tangitangi tō pēpē, ā, kāhore e aro i ā koe he aha e pērā ra. Ka tino hēmanawa rawa atu ka pēnei ana.
He aha e tangitangi nei ā pēpē
Ko te tangi te reo o te pēpē. I ētahi wā kei te kī mai ki a koe kāhore ā ia te pai. I ētahi wā kei te hiahia noa kia aro atu, kia aroha atu koe ki ā ia. Ki te tangitangi tō pēpē ēhara i te mea he mahi kino ia.
He nui tonu te wā kāhore koe e mōhio he aha e tangitangi nei tō pēpē. He hēmanawa rawa atu tēnei āhua.
Ki te kore e mutu te tangitangi ā tō pēpē me titiro koe i te rārangi āwhina kei te pārongo nei mō te pēpē tangitangi.
Kaua rawa atu e ruirui pēpē
Ko te tino take e ruiruia nei ngā pēpē he pukuriri, he hēmanawa nō ngā kaitiaki.
Ki te ruiruia te pēpē:
- ka mate roro mō ake tonu atu
- ka pararaiha
- ka kāpō
- ka turi
- ka mate hukihuki
- ka whati ngā kōiwi
- ka hauā
- ka mate.
Kei ā koe te mana hei tāwharau i tō pēpē. Ka kore e mutu te tangi ā tō pēpē, kia kaha haere, whakatawhiti i ā koe, kia tau koe ka hoki mai ki te whakarata i tō pēpē.
“ E hia meneti i muri mai, ka pai ahau. Kua tau aku whakaāro, kua pai ahau ki te whakarata i ā ia.” Te matua o tētahi pēpē toru marama te pakeke
Hei āwhina i a koe
Ō hoa me to whānau
To nēhi whakawhānau pēpē, te tākuta, te nēhi Tamariki Ora
Mēnā koe ka hiahia kōrero ki tētahi, whakapā atu ki:
Plunketline |
0800 933 922 |
Lifeline | 0800 543 354 |
Youthline | 0800 376 633 |
Youthline Free TXT | 243 |
Mēnā kei te raruraru tō whānau, ka hiahia kōrero koe ki tētahi, wāea atu ki tētahi kaimahi pāpori i Child, Youth and Family 0508 FAMILY (0508 326 459).
Ka whai wā koe, tuhia ngā ingoa me ngā wāea ā ō hoa me ō whanaunga hei wāea atu māu, hei āwhina i ā koe.
Mēnā koe e whakaāro ana i mea ruirui tō pēpē me rapu āwhina koe ināianei tonu. Kaua e tuku mā te mataku, mā te whakamā koe hei mutu ai. Kia ora ai tō pēpē.
Wāea 111 Āwhina Wawe i Te Tākuta.
Rārangi ka tangitangi ana ā pēpē
- Awhiawhihia tō pēpē
- Whāngaihia anō
- Tīnihia te kore mēnā kua māku kua paru rānei
- Tirohia ngā kākahu kei tūpono kikī rawa
- Tirohia ā pēpē kei tūpono wera rawa, makariri rawa rānei
- Whaka kupahia tō pēpē (mēnā kei te kī te puku i te hau ka mamae tō pēpē)
- Hipokihia ā pēpē i tētahi paraikete rahirahi ka pupuri
- Kei te māuiui ā pēpē? Whakatakotohia ki tētahi haumaru kia moe ai.
Kua mahia katoa e au ēnei mahi, kei te tangitangi tonu a pēpē… me aha ahau ināianei?
- Pupurihia tō pēpē kia piri tonu, miria te tuarā, waiata, kōrero rānei ki ā ia
- Whakakaukauhia ā pēpē, me kaukau tahi rānei kōrua
- Kaua e waiho te pēpē ko ia anake ki roto tāpu wai
- Utaina ā pēpē ki runga paki ka haere ki te hīkoi, ki runga rānei i tana tūru motukā ka taraiwa haere mō te wā poto.
Mēnā koe ka awangawanga kei tūpono pāngia ā pēpē e te mate, whakapā atu ki tō nēhi whakawhānau, ki te tākuta, ki te nēhi Tamariki Ora rānei.
Kaua rawa atu e waiho tō pēpē ki tētahi mēnā koe ka mōhio kāhore e haumaru tō pēpē.
Kia noho haumaru tō pēpē
Whakaritea he mahere me aha koe ina ka tangitangi tonu tō pēpē, ā, ka tūpono hēmanawa, riri ana rānei koe.
Mēnā koe ka mōhio ka tūpono kore koe e pai ki tō pēpē, kaua e hikina, waiho noa!
Haere atu ki waho
Mēnā koe kei te pupuri i a pēpē waiho ki tētahi wāhi pai ka haere. E puta koe i te rūma.
Whakatawhiti i a koe
Tirotiro tonu i ā pēpē ēngari kaua e hikina kia tau ra anō ō whakaāro.
Me mahi koe i tētahi mahi kia tau ai tō mauri, me haere koe ki te kaukau, me inu kapu tī rānei.
Kōrero ki tētahi
Wāea atu ki tētahi o te whānau, ki tētahi hoa, kiritahi pono koe kia mahea ai koe.
Kaua e whakamā. Kei te pai rawa atu te mōhio kore e tāea e koe, kua eke ki ō kanohi.