Immunise during pregnancy - Samoan version - HE2581

Reviewed
June 2023
This resource relates to the following topics:

This leaflet is for use during pregnancy. It explains the immunisations recommended to protect against serious diseases such as whooping cough and influenza.

Download resource

Download PDF

Details

Reviewed
June 2023
Updated
June 2023
Format
Pamphlet DLE
Type
PDF download
HE code
HE2581
Language
Samoan

The full resource:

Faia tui puipui itaimi e feagai ai ma ma'itaga

Puipuia o lau pepe ma oe mai le tale-vivini ma le maua i le fulū

O lenei pepa fa'asalalau, e mo fafine ma'itaga ma o latou aiga. E fa'amatala atu ai o tui puipui o se mea tatau mo le puipuiga o tinā ma pepe e tete'e atu ai mo fa'ama'i ogaoga e pei o le tale-vivini ma le ma'i fulū. 

E fai fua tui puipui e tete'e ai i le tale-vivini male fa'ama'i ole fulū

O le a le tale-vivini?

O le tale-vivini (whooping cough) o se fa'ama'i ogaoga tele ma e faigofie lava ona salalau e ala i le tale ma le manavaina o le ea i le isu ma le fofoga.

O le faiga o tui puipui mo le tale-vivini o se mea e tatau ona fai mo so'o se taimi e ma'itaga ai aua o puipuiga nei e toe mou atu mo se vaitaimi.

E fa'apefea ona o'o i tulaga ogaoga?

O le tale-vivini e o'o lava i tulaga faigatā mo oe ma lau pepe. E mafai ona o'o i tulaga leaga lava o le tale fa'alau soso'o ma i'u ai ina o'o atu i faigata ogaoga e pei o le niumonia ma fa'aleagaina ai le mafaufau.

E amata mai i le lagona o le malulu - tafe le isu, manavaina i le isu ma le gutu, maua i le fiva po'o le vevela ma maua i le fa'ataletale.

O le tale fa'alau soso'o e i'u ina oo i tulaga leaga ma o'o atu ai ina tau le lelei le manava pe fa'ataletale ma o isi taimi e pua'i. O le tale e mafai ona maua ai le tagata e o'o atu i le 3 masina le umi.

O ai e pito sili ona o'o i tulaga fa'aletonu?

O le tale-vivini e pito sili ona leaga mo pepe i lalo o le tasi le tausaga le matutua. O i latou nei e iai faigata i le fafagaina po'o le manava lelei ma e mafai ona ma'i tigaina mana'omia togafitiga i le falema'i. Mo nisi tulaga, o pepe e i'u ina maliliu ai.

O pepe uma e le'i faia tui puipui, o i latou ia e pito sili ona iai tulaga fa'aletonu.

Ia manatua, o tui puipui muamua mo pepe e faia pe o'o i le 6 vaiaso talu ona fanau mai

O le a lenei fa'ama'i o le fulū?

la manatua o le fulū ae le'o le maua i le ma'alili. O auga e o'o i ona tulaga ogaoga ma e aofia ai le tale, ulu tiga, fiva pe vevela, tino tiga ma lagona tiga ma nisi lava tulaga e lagona ai le lē mautonu.

O le fulū e o'o atu i tulaga pito sili ona fa'aletonu mo lou ola aemaise o lau pepe ae le'i fanau mai.

Ua fautuaina le faia uma o tuipuipui e lua a‘o faagasolo le ma‘itaga

E fa'apefea ona o'o i tulaga ogaoga?

O fafine ma'itaga ma a latou pepe e le'i fananau mai, e pito sili ona o'o i tulaga ogaoga ma tulaga faigata e maua mai le fulū. E o'o atu i tulaga e fanau vave le pepe, fano le ma'itaga, maliu le pepe ae le’i fanau mai, aemaise o le fanau mai e maualalo le mamafa o le pepe.

O suiga i vaega i totonu o le tino, i le fatu ma le mama i taimi o ma'itaga, ua avea ai fafine ma'itaga i tulaga maualuga ogaoga e maua i faigata o le fulū.

O fafine ma'itaga e tusa ma le sili i le fa'alima ona aveina i le falema'i mo togafitiga i le fulū nai lo fafine e le'o maua i ma'itaga.

Ua fautuaina le faia uma o tuipuipui e lua a'o faagasolo le ma'itaga

Mea moni: O fafine ma'itaga i Niu Sila e tusa e faalima taimi le telē o se avanoa e ono taofia ai i le falema'i i ni aafiaga e fesootai ma le fulū nai lo fafine e lē o ma'itaga.

E fa'apefea ona puipui mai ma'ua ma la'u pepe mai nei fa'ama'i?

O tui-puipuia o se auala lelei lea e puipuia mai ai lau pepe fa'apea ma oe mai le tale-vivini fa'apea le fulū.

O le faia o le tui-puipuia mo le tale-vivini o se alagā tatau lea mo le ma'itaga aua le pasiina atu i lau pepe ae le'i fanau mai.

O le tulaga lea e fesoasoani i le puipui ina o lau pepe ae le'i fanau mai seia o'o atu ina fai lona tui puipui muamua i le 6 vaiaso.

O tui-puipuia e tete'e atu ai i le fulū e fautuaina ona faia i taimi o ma'itaga ina ia puipuia mai i fa'ama'i ogaoga e ono a'afia ai lau pepe. O le taimi lelei lava e fai ai tui o le vaitaimi o le tauto'ulu ae le'i o'o i le taumalulū o le vaitaimi lea o le fulū.

O le vaila'au puipuia e sefe lea mo lona fa'aaogaina i taimi o ma'itaga. O le vaila'au puipuia e lē mafai ona o'o atu mo lau pepe, ae o alatoto i lou tino o lo'o feagai ma tui, e mafai ona o'o atu i lau tama.

Pe o le ā le aogā po'o lona taua o lenei vailaau puipuia?

O tui puipui nei e puipuia ai mai le tale-vivini i taimi o ma'itaga o se auala lelei tele lea e puipuia mai ai le pepe ae le'i oo i taimi e fai ai o latou tui puipui.

O lenei puipuiga e le tumau. E mafai ona maua ai le tagata i le tale-vivini i le lumana'i, tusa lava pe na fai lona tui-puipuia pe na maua muamua ai fo'i. O le mea lea e tatau ai ona faia le tui-puipuia mo le tale-vivini e fa'atatau i taimi e maua ai i ma'itaga.

O le faia o tui puipuia mo le fulū e aoga lea e puipui mai ai i le tele o ituaiga siama eseese o le Fulu A ma le B mai le soifua-malōlōina o tagata matutua, ao lo'o i ai le feso'otaiga lelei i le va o le vailaau puipuia ma le fa'atamilosaga a siama 'ese'ese o le fulū.

Ina ua uma ona fānau mai le pepe

Ina ua uma ona fānau mai le pepe, ona ave loa lea e faia o lona tui puipui i taimi fa'atulagaina e puipuia mai ai mai le tale-vivini mai le tele o nisi fa'amai ogaoga.

O le fa'atuai ona faia o tui puipuia mo lau pepe o le 'a avea lea ma tulaga e faigofie ona maua lau pepe i nisi o fa'ama'i pe a o'o i le taimi e a'afia ai i ni fa'ama'i matuiā.

Ona talu ai ma e le fautuaina pe fetaui mo pepe uma o le tui puipuia mo le fulū, o lo'o mafai ona fa'atauina mo pepe mai le tausaga o le 6 masina agai i luga. E fai fua lenei tui-puipuia mo pepe ma tamaiti e iai tala'aga i le tulaga fa'aletonu i le manava ma isi lava fa'amai ogaoga e feagai ma i latou. Talanoa atu i lau foma'i pe afai e te manatu o lo'o a'afia ai lau tama. Fesili i le tou foma'i poo iai nisi tuituipuipui e tatau ona fai mo le puipuia o lau tama.

O nisi auala e puipuia ai lau pepe

  • Tagata mātutua e latalata ma feso'otai ma pepe, e fautuaina e tatau ona faia tui-puipuia auā le tete'e atu i le tale-vivini.
  • E tatau ona fa'amamao ese mai pepe mai tagata e maua i le tale, e tusa lava pe ua uma ona faia o latou tui-puipuia pe ua uma fo'i ona faia tui-puipuia o pepe.
  • E tatau ona lesitala lau pepe i foma'i ina ua fanau mai ina ia mautinoa ai le maua o tulaga i le va'aiga lelei o i latou mo taimi uma.

Puipui lau Pepe

  1. Lesitala i se fa'atosaga ma foma'i lautele fa'aleaiga – pe afai ua e iloa ua maua oe i le ma'itaga
  2. Faia tui-puipuia i le taimi o le ma'itaga – e tete'e ai ile tale-vivini ma le fulū
  3. Faia tui-puipuia o le pepe i taimi fa'atulagaina – 6 vaiaso, 3 masina ma le 5 masina
  4. E faia fua tui puipuia mo fafine ma'itaga ma pepe – silasila i le fa'asologa o tui-puipuia a le atunu'u (National Immunisation Schedule)

O fea ou te maua ai nisi faamatalaga?

  Code: HE2581