Newborn Hearing Screen Results - Tongan version

Sivi ‘o e Pēpē toki Fanau‘í

Ngaahi sivi mo‘ui lelei ta‘etotongi ma‘a ho‘o pēpeé

Na‘e sivi he ‘ahó ni ‘o ‘ilo ‘oku hao ‘a e telinga ‘o ho‘o pēpeé

‘Oku ‘uhinga ia ko e taimi na‘e fai ai ‘a e siví, na‘e sai ‘a e fanongo ‘a ho‘o pēpeé.

Ngaahi me‘a ‘e ala matu‘utāmaki aí

Ko e ngaahi pēpē ‘e ni‘ihi na‘e sivi ‘oku hao pē ‘enau fanongó ‘e malava pē ke mole ‘a ‘enau ongó ‘amui ange. ‘E ala hoko eni tu‘unga ‘i ha ngaahi me‘a ‘e ni‘ihi na‘a nau tūkia ai, ‘o hangē ko ha mahaki na‘a nau ma‘u mei hono feitama‘i kinautolú pe ko ha hisitōlia fakafāmili ki he mole ‘aupito ‘a e ongó meí he telingá ‘i he kei iiki ‘a e fānaú. ‘E talaatu kiate koe ‘i he taimi ‘o e siví pe ‘oku fiema‘u ke toe fai ha sivi pea mo e ‘uhinga ‘e toe fiema‘u ai ha taimi ke sio ai ki he toketaá ‘amui ange pea mo ha toketā mataotao ki he fanongó [audiologist]. Kapau ‘oku fiema‘u ke toe fai ha sio toketā, ‘e ‘ikai ‘uhinga ia ‘e mole ‘a e fanongo ‘a ho‘o pēpeé kā ko e lelei tahá pē ke siofi ‘a e fanongo ‘a ho‘o pēpeé ‘e ha toketā mataotao ki he fanongó.

Lisi ‘o e ngaahi me‘a ke siofí

‘E tokoni atu ‘a e lisi ‘i he tu‘a peesi fakamuimui ‘o e lau‘itohí ni ke siofi ‘aki ‘a e pōto‘i lea mo e fetu‘utaki ‘a ho‘o tamá ‘i he ‘alu ‘a ‘ene tupu haké.

Ko e ngaahi sivi ko ‘eni ‘o e fanongo ‘a ho‘o pēpeé ‘oku fakakau mo ia ‘i he tohi Well Child Tamariki Ora Health Book, ke fakakakato ia kimu‘a ‘i hono sivi Well Child kotoa pē.

‘Oku fakakau ‘i he ngaahi sivi ‘i he Well Child Tamariki Ora ‘a e ngaahi fehu‘i ma‘á e mātu‘á felāve‘i mo e fakalakalaka ki mu‘a ‘a e fanongo, pōto‘i lea mo e fakatalanoa ‘a ‘ena pēpeé. Kapau ‘oku ‘i ai ha‘o hoha‘a ki he anga ‘o e fakafanongo pe ko e ongo‘i pe tali atu ‘e ho‘o pēpeé ha‘o fakatalanoa atu, kātaki ‘o talanoa ki heni mo ho‘o neesi Well Child, faiako akoteú pe ko ho‘o toketaá.

Lisi ‘o e ngaahi me‘a ke siofí

‘Oku lava ‘a ho‘o pēpeé ‘o fanongo?

‘I hono uike 4–10, ‘i he taimi ‘oku hoko ai ha longoa‘a fakatu‘upakē, ‘okú ne:

• hahaka pe pete?
• hahaka ‘i he‘ene mohe?
• ta‘ofi ‘ene huhú ‘i ha ki‘i laui mōmeniti?
• sio hake mei he‘ene huhu?
• tangi?

‘I hono māhina 3–4, ‘okú ne:

• pete pe tangi ‘i he taimi ‘oku hoko ai ha longoa‘a fakatu‘upakē?
• tuku ‘ene tangí pe huhú ‘i he taimi ‘okú ke talanoa ai?
• ‘ā hake pe ngaue ‘i ha longoa‘a le‘o lahi?
• fakatalanoa pe malimali ‘i he taimi ‘okú ke talanoa ai?
• hanga hono matá ki he feitu‘u ‘oku ha‘u mei ai ha talanoa?
• ngali sai‘ia ‘i ha me‘ava‘inga tā fasi?
• ta‘ofi ‘ene ngaungaue holó ‘i ha‘ane fanongo ki ha ongo fo‘ou?
• ngali ‘ilo nai ho le‘o?

‘I hono māhina 5–7, ‘okú ne:

• hanga atu ki ha ongo pe ko ha taha ‘okutalanoa?
• tangi ‘i ha hoko ‘a ha longoa‘a fakatu‘upakē?
• sai‘ia ‘i he mūsika?
• fakatalanoa ‘i ha fanga ki‘i ongo kehekehe?
• fa‘a fa‘ifa‘itaki‘i ha ngaahi ongo ‘okú ke ‘ai?

‘I he māhina 9–12, ‘okú ne:

• ‘ilo ‘o hanga atu ‘i hono ui hono hingoa?
• hanga takai holo ke fakasio ha ngaahi ongo fo‘ou – ‘o a‘u ki ha ngaahi ongo le‘o si‘i pē?
• mahino‘i ‘a e “‘ikai” mo e “nofo ā”?
• fanongo he taimi ‘oku talanoa ai ha taha?
• sai‘ia ‘i hono fa‘ifa‘itaki‘i ‘o ha ngaahi ongo?
• fakatalanoa ‘aki ha ngaahi ongo ‘oku tatau tofu pē mo ha‘ane lea?
• feinga ke tali atu ‘i ha‘o talanoa atu ki

Kapau ‘oku kamata mole ‘a e fanongo ‘a ho‘o pēpeé, ‘oku lelei ke ‘ilo vave ‘eni koe‘uhí ko e fakalakalaka ‘o ‘ene ako leá, akó mo ‘ene poto ‘i he fakafeohí.

Ko e ngaahi lisi ko eni ‘o e ngaahi me‘a ke siofí pea mo e ngaahi lisi ma‘á e fānau lalahi ange ‘i he māhina ‘e 12, ‘oku fakakau ia ‘i he tohi Well Child Tamariki Ora Health Book ‘a ho‘o pēpeé.

Ki ha fakamatala lahi ange felāve‘i mo e sivi ‘o e fanongo ‘a e pēpē toki fanau‘í, vakai ki he uepisaiti ‘a e National Screening Unit (Va‘a Ngāue Fakafonua ki he Sivi ‘o e Fanongó) ‘i he www.nsu.govt.nz