Referral for a Full Assessment (B4 School Vision Screening) - Tongan version

Ko hono fakafetu‘utaki atu ki hano sivi faka‘āuliliki ‘o e vakai´

Sivi ‘o e vakai´

Na‘e sivi ‘a e mata ‘o ho‘o tama´ ‘i he konga ‘o e sivi angamaheni ‘a e polokalama Well Child. Na‘e hā ‘i heni ‘oku ngali ke ‘i ai ha palopalema.

‘Oku mahu‘inga ke ‘ai ha ‘apoinimeni ke sivi‘i ‘a e vakai ‘a ho‘o tama´. Ko e founga lelei taha ‘eni ke ke ‘ilo pau ai felāve‘i mo e vakai ‘a ho‘o tama´.

‘Oku mahu‘inga ‘a hono ‘ilo‘i vave ‘o ha ngaahi palopalema ki he vakai´ koe‘uhi´ kae ‘oatu ha tokoni ma‘a ho‘o tama´. 

Ko hono fakahoko ‘o ha sivi ma‘a ho‘o tama´

‘Ai ha ‘apoinimeni ‘i he falemahaki ‘i homou feitu‘u´ ke sivi‘i ai ‘a e vakai ‘a ho‘o tama´ PE ‘e ha toketā fua mata PE ‘e ha toketā mata taautaha.

Ngaahi ‘apoinimeni ‘i he falemahaki´

• ‘Oku totonu ke lava ke sivi‘i ‘a e vakai ‘a ho‘o tama´ ‘i he falemahaki ‘i homou feitu‘u´. ‘Oku hā atu ‘i he tohi na‘e ‘oatu fakataha mo e ki‘i tohi´ ni ‘a e ngaahi fakaikiiki ki hano ‘ai ‘o ha ‘apoinimeni.
• ‘E malava ke mou tatali ki ha ‘apoinimeni.

Toketā fua mata pe toketā mata

• Vakai‘i ‘a ho‘o tohi telefoni´ ke ma‘u mei ai ‘a e ngaahi fika telefoni ‘o e kau toketā fua mata pe toketā mata palaiveiti ‘i homou feitu‘u´.

Totongi ‘o e Sivi´

‘E lava ke ‘eke ‘e he toketā fua mata´ pe toketā mata taautaha´ ha totongi ki he sivi´ ni. ‘Oku totonu ke ke ‘eke pe ‘oku fiha ‘a e totongi´ ‘i he taimi ‘oku ‘ai ai ‘a e ‘apoinimeni´.

‘Oku ‘i ai ‘a e tokoni fakapa‘anga ‘oku ‘atā atu ki he ngaahi fāmili ‘e ni‘ihi ‘a ia te ne kāpui ‘a e fakamole ‘o e sivi´. Ko e konga ‘eni ‘o e tokoni ‘oku ui ko e Tokoni ki he Ngaahi Matasio‘ata´. ‘Oku ‘oatu fakataha ‘i heni ‘a e ki‘i tohi fakamatala ki he tokoni fakapa‘anga ko ‘eni´.

Ki ha fakamatala lahi ange:

• Fetu‘utaki ki he tokotaha Ngāue Fakatekinikale ki he Vakai´ mo e Fanongo´ ‘a ia na‘a´ ne sivi ‘a ho‘o tama´-‘oku hā atu ‘i he tafa‘aki to‘omata‘u´ ‘a e fakaikiiki ki honau fika fetu‘utaki´. ‘E lava ke nau fale‘i atu ‘a e founga ki hono ‘ai ha ‘apoinimeni ma‘a ho‘o tama´.
• Pe ko ha‘o talanoa mo e toketā fua mata´ pe toketā mata´, pe ko ho‘o toketaa´.

fekau‘aki mo e sivi´...

Ko e Sivi´

‘E lava ke ke ‘eke ‘i he taimi ‘oku´ ke kole ai ‘a e ‘apoinimeni´ pe ko e hā ‘a e lōloa ‘o e sivi´. Ko e ngaahi sivi ko ia ‘oku fakahoko ‘i heni´ ‘oku malu mo hao ia ki ho‘o tama´. ‘E ma‘u atu ‘a e ola´ ‘i he ‘osi ‘a e sivi´. Neongo ‘oku ‘atā pē ke ke lava mai mo ha ngaahi mēmipa kehe ‘o e fāmili´ ki he ‘apoinimeni´, ‘e toe lele lelei ange ‘a e sivi´ kapau ‘e ‘ikai ha ngaahi fakahoha‘a lolotonga ‘a hono fakahoko ‘o e sivi´.

‘E fēfē kapau ‘e hā mei´ he sivi´ ���oku ‘i ai ha palopalema ‘i he vakai ‘a ‘eku tama?

Te ke ma‘u atu ‘a e fakamatala fekau‘aki mo e tokoni ‘e ala ma‘u atu ‘e ho‘o tama´. ‘E lava ke mo ngāue fakataha ke mo palani atu ki he me‘a ke mo hoko atu ki ai´.

‘E fēfē kapau ‘e hā mei´ he sivi´ ‘oku lelei ‘a e vakai ‘a ‘eku tama?

Neongo na‘e fakafehokotaki atu ‘a ho‘o tama´ mei´ hono sivi‘i ‘o ‘ene vakai´, ‘e ala ‘ilo mei hono sivi‘i faka‘āuliliki ‘o hono mata´ ‘oku ‘ikai ha ngaahi palopalema lahi ia ki ai.

Tatau ai pē kapau ‘e ‘ilo ‘oku hao pē ‘a ho‘o tama´ ‘i he sivi ko ‘eni´, ‘e kei lava pē ke tupulaki ha ngaahi palopalema ia ‘i he‘ene vakai´ ‘amui ange.

Ko ho‘o ngaahi totonu´

‘Oku mahu‘inga ke ke ma‘u atu ha fakamatala fe‘unga hili ‘a hono sivi ‘o e vakai´ ke tokoni atu ke ke fai ha‘o tu‘utu‘uni pe te ke fiema‘u ‘a ho‘o tama´ ke ‘oatu ke fai hano sivi faka‘āuliliki. Te ke ngali fiema‘u foki ke ke talanoa ki heni mo ho hoa´, fāmili´ pe kāinga´.

Ki ha fakamatala lahi ange felāve‘i mo hono sivi ‘o e vakai ‘a e fānau´, pe ko ha‘o fiema‘u atu ha tatau ‘o e ki‘i tohi´ ni, vakai ki he uepisaiti ‘a e Potungāue Mo‘ui´ ‘i he: http://www.health.govt.nz/your-health/services-and-support/health-care-services/well-child-tamariki-ora/about-b4-school-check pe telefoni ki he fika telefoni ta‘etotongi ki he mo‘ui lelei´, (0800 611 116).