Set your tamariki up for a healthy future – Cook Islands Māori version - NIP8963

Reviewed
October 2024
This resource relates to the following topics:

Pātia pāruru‘ia ta‘au tamaiti i te tuātau tau meitaki. Immunisation information in Cook Islands Māori for parents and caregivers, including the recommended ages for babies to receive their immunisations.

Download resource

Download PDF

Details

Reviewed
October 2024
Updated
October 2024
Format
Leaflet A4
HE code
NIP8963
Language
Cook Islands Māori
Available languages

The full resource:

‘Akapapa‘ia ta‘au tamariki no teta‘i ora‘anga māro‘iro‘i no te tuātau ki mua.

Pātia‘ia rātou ki te vairākau pāruru.

KĀRE E TUTAKI no te au vairākau pāruru pouroa, tei runga i te National Immunisation Schedule, no te tamariki tei raro ake i te 18 mata‘iti.

Kāre e manatā noātu te turanga o to rātou visa, me kore ra, citizenship status. Tei roto i teia, 
te au manu‘iri i roto i Aotearoa.

Te vairākau‘anga pāruru i ta‘au tamariki

Ka tāporoporo te vairākau‘anga pāruru i te au ora‘anga. Ko te tāvairākau‘anga pāruru i ta‘au tamariki, teta‘i o te au rāvenga pu‘apinga rava atu, i te pāruru‘anga ‘ia rātou, e te ‘akapapa‘anga ‘ia rātou, no teta‘i ora‘anga mātūtū no te tuātau ki mua. Ka ‘āpi‘i te vairākau pāruru i te kopapa o ta‘au tamaiti, i te rāvenga tamaki i te au tu maki-piri, e te ‘akatopa mai i te tū‘ia‘anga i te au maki kino te ka tā kia mate. Ka pāruru katoa te vairākau‘anga pāruru i ta‘au tamaiti, i te aronga ‘āpikepike i roto i to‘ou kōpu tangata, e te ‘oire tangata, kāre e rauka i te ‘aere atu kia pātia‘ia ki te vairākau-pāruru.

Te tuātau tau no te vairākau‘anga pāruru

Ka ‘akamata te teretere‘anga no te vairākau‘anga pāruru o ta‘au tamaiti, i mua ake ka ‘ānau‘ia ai. Iā koe e nui ra, kāre e tutaki no te pātia‘anga vairākau-pāruru i te au maki te ka ‘akamaki iā koe e ta‘au pēpē. Me ‘ānau mai ta‘au pēpē, ka rauka kia tāvairākau pāruru putuputu ‘ia rātou, mei te au tū maki te ka rauka i te pāruru, tei roto i teia te marekao, te pupū (chicken pox), e te mītara.

Ka ‘ōronga‘ia teia au vairākau pāruru, i te au tuātau tei ‘akatinamou‘ia, na roto i te ora‘anga o ta‘au tamaiti, i te ‘ōronga kia rātou i te pāruru‘anga meitaki rava atu. Tei runga te au vairākau-pāruru e tāmanako‘ia nei no te au tamariki pouroa, e te au tuātau, i te National Immunisation Schedule. Mei teta‘i ‘akapapa‘anga rāi teia, te ‘akaāri nei te tuātau no te au vairākau-pāruru tātakita‘i. Ka rauka iā koe i te ‘anga i teta‘i ‘akapapa‘anga no te vairākau‘anga pāruru, no ta‘au tamariki anake, te ‘akaāri ra i te au vairākau‘anga pāruru, ka anoano rātou, mei te 6 ‘epetoma ki te 13 mata‘iti, e te tuātau tau.

No te pāruru‘anga pu‘apinga rava atu, ka anoano ta‘au tamariki i to rātou vairākau pāruru pouroa.  

E mea pu‘apinga rava atu, kia pātia‘ia ta‘au tamaiti ki tōna au vairākau pāruru pouroa, i roto i te au tuātau tei tāmanako‘ia atu. Te ‘irinaki‘ia nei e, ka tū‘ia ta‘au tamariki i teta‘i maki kino, me tāvarevare‘ia te pātia‘anga pāruru.

Me kāre i pāpu iā koe, me kua tāvairākau pāruru‘ia ta‘au Tamariki, kua pāti te tuātau, me kore ra, me e tika‘anga tōna, komakoma atu ki to rātou taote, nēti, me kore ra, ki te puna rapakau‘anga. Ka rauka katoa iā koe i te ‘ākara ki roto i to ratou Well Child Tamariki Ora Health Book.

Me kua ngere ta‘au tamaiti i teta‘i vairākau‘anga pāruru, te MEITAKI ‘ua ra. Ka rauka i te tamariki, i te ‘opu atu i te ma‘ata‘anga o te au vairākau‘anga-pāruru.

Te au manatā te ‘irinaki‘ia nei, e te au mea te ka tupu

I raro ake i to‘ou turanga metua, me kore ra, turanga ‘ākono tamariki, ka taitaiā pa‘a koe no runga i tei tupu ki ta‘au tamaiti, no runga i te vairākau pāruru, e te au manatā te ka tupu. E turanga mātau‘ia teia. ‘Inārā, ‘auraka e mātakutaku, i te ma‘ata‘anga o te taime, ka marū ‘ua te manatā, kāre e roa, e kāre te au Tamariki pouroa e tū i teia.

Ko te manatā tupu putuputu no teta‘i vairākau pāruru, koia ‘oki, ko teta‘i mea pīva, me kore ra, mamae, me kore ra, ‘akaeaea‘anga ki te ngā‘i tei pātia‘ia.

Kua vāito meitaki ‘ia te au vairākau-pāruru pouroa tei roto i Aotearoa no te turanga ponuiā‘au, e te pu‘apinga.

Te ngā‘i tāvairākau‘anga pāruru i ta‘au tamariki

No te ‘akatinamou‘anga i teta‘i tuātau,‘ārāvei atu i te taote o ta‘au tamaiti, nēti, me kore ra, i te puna rapakau‘anga. Ka rauka katoa teta‘i au tāvairākau‘anga pāruru, na roto i te au toa ‘oko vairākau, porokarāmu ‘āpi‘i, te au puna rapakau‘anga Māori, e to te Moana-nui-o-Kiva, e te au turanga pātia‘anga vairākau-pāruru. Ka rauka i te ‘akatinamou atu i te pātia‘anga vairākau-pāruru no te flu, e te COVID-19, na runga i te ‘ātuitui roro uira, ki ko i te BookMyVaccine.nz.

Teta‘i atu au vairākau-pāruru

Ka tāmanako‘ia atu pa‘a teta‘i vairākau-pāruru kē atu, kare i roto i te 
‘akapapa‘anga, me te tāmanako‘ia ra e, ka “kino atu te maki” o ta‘au tamaiti, me kore ra, te teretere nei koe ki te ‘enua i tai.

Ui atu ki to‘ou taote, nēti, me kore ra, to‘ou puna rapakau‘anga, no teta‘i atu tāvairākau‘anga pāruru, te ka anoano pa‘a ta‘au tamaiti.

Teta‘i ‘ākara‘anga viviki i te vairākau pāruru

  • Ka pāruru te vairākau pāruru i te Tamariki, mei teta‘i 15 tūmā au maki kino, te ka rauka i te pāruru.
  • Ka ‘akamata te vairākau‘anga pāruru o ta‘au tamaiti, i mua ake ka ‘ānau‘ia ai. Iā koe e nui ra, kāre e tutaki no te pātia‘anga vairākau-pāruru i te au maki te ka tākinokino iā koe e ta‘au pēpē.
  • Kāre e tutaki no te au vairākau pāruru i runga i te National Immunisation Schedule, no te au tamariki tei raro ake i te 18 mata‘iti.
  • No te pāruru‘anga pu‘apinga rava atu te ka rauka, e tau i reira kia pātia‘ia ta‘au tamariki ki to ratou au vairākau pāruru, me tae te tuātau, inārā, me ngaropoina, te meitaki ‘ua ra, ka rauka ia rātou i te arumaki atu.
  • Ka ‘ōronga‘ia teta‘i atu vairākau pāruru no te au pēpē, te ‘irinaki‘ia ra e ka tu viviki i te maki.

No teta‘i atu ‘akakitekite‘anga no runga i te pāruru‘anga i ta‘au Tamariki ki te vairākau pāruru

  • komakoma atu ki to‘ou taote, nēti me kore ra, ki to‘ou puna rapakau‘anga
  • tāniuniu‘ia te Healthline ki runga i te numero 0800 611 116
  • ‘ākara‘ia te info.health.nz